20 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων – Ο δήμος Αθηναίων στην πρώτη γραμμή του προσφυγικού με πυξίδα τα ανθρώπινα δικαιώματα και το συμφέρον της πόλης

Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων βρίσκει για μία ακόμη χρονιά τον δήμο Αθηναίων στην πρώτη γραμμή διαχείρισης του μεταναστευτικού ζητήματος με γνώμονα τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας και με σταθερό στόχο την εύρυθμη λειτουργία της πόλης της Αθήνας και της ζωής των κατοίκων της.

Με στρατηγικό σχέδιο και με συγκεκριμένες παρεμβάσεις και δράσεις ήδη από το 2015, όταν η Αθήνα άρχισε να υποδέχεται δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες, ο δήμος Αθηναίων διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, για προσωρινή στέγη και ένταξη, συνεργαζόμενος στενά με ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους φορείς και οργανισμούς και πρωτοστατώντας σε δίκτυα πόλεων, στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Για τον ρόλο της Αθήνας στη διαχείριση του προσφυγικού, ο πρώην δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης τιμήθηκε με τον έπαινο «Δήμαρχος του Κόσμου για το 2016».

– 15.000 άνθρωποι έχουν φιλοξενηθεί έως σήμερα στη Δομή Φιλοξενίας του Ελαιώνα

– 5.266 πρόσφυγες έχουν διαμείνει στα 320 ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, από τους οποίους οι 2.055 έχουν μετεγκατασταθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες

– 1.000 παιδιά προσφυγικών οικογενειών έχουν συμμετάσχει σε δράσεις των Ανοιχτών Σχολείων του δήμου Αθηναίων

– 95 οργανώσεις και φορείς συντονίζονται από τον δήμο Αθηναίων, μέσω του Κέντρου Ένταξης Μεταναστών

«Η Αθήνα, συνεχίζει να διαχειρίζεται το προσφυγικό ζήτημα με μοναδικό γνώμονα τον σεβασμό στην αξιοπρεπή διαβίωση για τους πρόσφυγες και την αδιατάρακτη καθημερινότητα στην πόλη» δήλωσε ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Μπρούλιας, τονίζοντας ότι «ο ρόλος της Αθήνας αναγνωρίστηκε σε παγκόσμιο επίπεδο και η αποτελεσματική στρατηγική της που οδήγησε σε απευθείας συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, οφείλει να συνεχίσει και τα επόμενα χρόνια. Θεωρούμε καθήκον μας την περαιτέρω ανάπτυξη πρωτοβουλιών γύρω από το θέμα, για το καλό της πόλης και των κατοίκων της. Κάναμε πολλά τα προηγούμενα έτη και θα συνεχίσουμε το έργο μας με το ίδιο σθένος»

«Ο δήμος Αθηναίων, από την πρώτη στιγμή της κρίσης, διαπιστώνοντας τη σοβαρότητα του ζητήματος ήταν ο πρώτος δήμος που συνέστησε αντιδημαρχία για τους Μετανάστες και τους Πρόσφυγες, ενώ τον Αύγουστο του 2015 διέθεσε 37 στρέμματα στον «Ελαιώνα», όπου δημιουργήθηκε η πρότυπη δομή φιλοξενίας, στην οποία φιλοξενούνται σήμερα 1.700 πρόσφυγες και από την οποία έως σήμερα έχουν περάσει, συνολικά, περίπου 15.000 άνθρωποι, σε μεγάλο ποσοστό παιδιά. Ο δήμος συμμετείχε πρώτος στο Πρόγραμμα Προσωρινής Στέγασης Προσφύγων σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και υιοθέτησε πρώτος σύγχρονες πρακτικές κοινωνικής ένταξης και υποστήριξης των προσφύγων», τόνισε ο αντιδήμαρχος Μεταναστών και Προσφύγων Λευτέρης  Παπαγιαννάκης.

Συνολικά, στον δήμο Αθηναίων λειτουργούν οι παρακάτω δομές και προγράμματα φιλοξενίας και κοινωνικής ένταξης προσφύγων:

ΚΕΝΤΡΟ ΕΝΤΑΞΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

•Από τις αρχές Φεβρουαρίου του 2018 λειτουργεί στο ισόγειο της οδού Μαιζώνος το Κέντρο Ένταξης Μεταναστών (ΚΕΜ), που αποτελεί τμήμα των Κέντρων Κοινότητας.

•Το ΚΕΜ παρέχει πληροφορίες σε πρόσφυγες και μετανάστες και τους παραπέμπει στις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες(υπηρεσίες front desk)

•Στελεχώνεται με εξειδικευμένο προσωπικό: 4 διαπολιτισμικούς μεσολαβητές (με γνώσεις αραβικών, ουρντού και φαρσί), 2 νομικούς συμβούλους, έναν κοινωνιολόγο και έναν σύμβουλο απασχόλησης.

•Στο ΚΕΜ πραγματοποιούνται παράλληλες δράσεις που περιλαμβάνουν μαθήματα ελληνικής και αγγλικής γλώσσας, διαπολιτισμικά εκπαιδευτικά προγράμματα για νέους και γονείς, συμβουλευτική και δράσεις προώθησης στην απασχόληση, μαθήματα υπολογιστών.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΕΓΑΣΗΣ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΑΣΥΛΟ

O δήμος Αθηναίων ήταν ο πρώτος φορέας τοπικής αυτοδιοίκησης που αντιλήφθηκε την ανάγκη ύπαρξης οργανωμένου σχεδίου διαχείρισης του προσφυγικού ζητήματος. Από τον Μάρτιο του 2016, μέσω της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής του δήμου Αθηναίων, δραστηριοποιείται με προγράμματα Στέγασης (μέσω ενοικίασης διαμερισμάτων), συμβάλλοντας στην αξιοπρεπή στέγαση και διαβίωση των αιτούντων άσυλο καθώς και στην ψυχοκοινωνική υποστήριξή τους. Το πρόγραμμα «Παροχή Στέγασης και Υπηρεσιών για Αιτούντες Άσυλο» υλοποιείται από την Ε.Α.Τ.Α., σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), και χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα ESTIA και το Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF) της Ευρωπαϊκές Ένωσης.

Στο Πρόγραμμα έχουν ενταχθεί έως σήμερα 5.266 ωφελούμενοι από πολλές χώρες του κόσμου (Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Κογκό). Από αυτούς έχουν μετεγκατασταθεί περίπου 2.055 άτομα σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία), ενώ σήμερα το πρόγραμμα καλύπτει  τις ανάγκες περίπου 1.600 ωφελούμενων, οι οποίοι φιλοξενούνται σε 312 μισθωμένα διαμερίσματα. Από τις αρχές του 2018 έως σήμερα ήρθαν 1.326 νέοι ωφελούμενοι.

• Στο πλαίσιο του προγράμματος παρέχονται:

o   Υπηρεσίες φιλοξενίας σε εξοπλισμένα διαμερίσματα που μισθώνει ο δήμος Αθηναίων

o   Χρεωστικές κάρτες της UNHCR για την κάλυψη των βασικών αναγκών της κάθε οικογένειας

o   Ψυχοκοινωνική στήριξη από κοινωνικούς επιστήμονες, διερμηνείς, διαχειριστές διαμερίσματος, ψυχολόγους, ψυχίατρο και νοσηλευτή

o   Εκπαιδευτικά προγράμματα κατάρτισης κι απόκτησης δεξιοτήτων.

o  Φιλοξενία σε 320 εξοπλισμένα διαμερίσματα του δήμου Αθηναίων και συνεργαζόμενων δήμων (Ζωγράφου, Αγ. Δημήτριος, Ν. Σμύρνη, Ταύρος, Μοσχάτο, Περιστέρι, Αιγάλεω, Καλλιθέα, Ταύρος, Μοσχάτο).

o  Κάλυψη των βασικών καθημερινών αναγκών διαβίωσης με την παροχή επιδόματος (για κάθε άτομο ή οικογένεια) μέσω χρεωστικών καρτών της UNHCR.

o  Υπηρεσίες ευρύτερης ψυχοκοινωνικής στήριξης από κοινωνικούς επιστήμονες, διερμηνείς, διαχειριστές διαμερίσματος, ψυχολόγους, ψυχίατρο και νοσηλευτές.

o  Υπηρεσίες διασύνδεσης με φορείς που προάγουν την ένταξη των ωφελούμενων μέσω της εκπαίδευσης και της εργασίας.

ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

• Με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, τον Ιούνιο του 2017 δημιουργήθηκε το Κέντρο Συντονισμού για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων του δήμου Αθηναίων

• Στόχοι του Κέντρου είναι ο συντονισμός των φορέων που ασχολούνται με το προσφυγικό και η καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τις υπηρεσίες που παρέχουν, η εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου για την ένταξη των μεταναστών και η διαμόρφωση ενός μηχανισμού ετοιμότητας για την αντιμετώπιση πιθανών μελλοντικών προσφυγικών κρίσεων.

ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

• Με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, τον Ιούνιο του 2017 δημιουργήθηκε το Κέντρο Συντονισμού για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων του δήμου Αθηναίων

• Στόχοι του Κέντρου είναι ο συντονισμός των φορέων που ασχολούνται με το προσφυγικό και η καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τις υπηρεσίες που παρέχουν, η εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου για την ένταξη των μεταναστών και η διαμόρφωση ενός μηχανισμού ετοιμότητας για την αντιμετώπιση πιθανών μελλοντικών προσφυγικών κρίσεων.

• Το Κέντρο διαθέτει 11 θέσεις εργασίας και χώρους συνεδριάσεων, ενώ αριθμεί ήδη 95 οργανώσεις, διεθνείς και ελληνικές, διεθνείς οργανισμούς (Ηνωμένα Έθνη, ΔΟΜ κ.ά) και θεσμικές αρχές (Υπουργεία, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κ.α.).

• Λειτουργεί τη διαδικτυακή πλατφόρμα www.accmr.gr  που διευκολύνει τη συνεργασία και τη διασύνδεση μεταξύ των φορέων του

• Παράλληλα, προχωρά την υπογραφή Μνημονίων Συνεργασίας με άλλους Δήμους για την παροχή τεχνογνωσίας και την υποστήριξη ανάλογων εγχειρημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ”Curing the  Limbo”

• Τον Απρίλιο του 2017 ο Δήμος Αθηναίων κατέθεσε αίτηση στο ανταγωνιστικό Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Αστικές Καινοτόμες Δράσεις», με μία πρωτότυπη πρόταση με τίτλο «Curing the Limbo». Το πρόγραμμα επιλέχθηκε από την Κομισιόν τον Οκτώβριου του 2017 και χρηματοδοτήθηκε με το ποσό των 5 εκ. ευρώ.

• Η υλοποίησή του ξεκινάει τώρα και έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει το θέμα της αδράνειας των προσφύγων που δημιουργείται από την μακροχρόνια αναμονή τους στην Αθήνα,  και την ασάφεια για το μέλλον τους. Το πρόγραμμα συνδέει τους πρόσφυγες με ενεργούς πολίτες της Αθήνας, προσφέροντας διέξοδο μέσα από δράσεις ανάπτυξης δεξιοτήτων και εργαλεία για την απόκτηση προσιτής στέγασης.

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΝΤΑΞΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

• Από το 2011 λειτουργεί το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών της Αθήνας, το πρώτο και μεγαλύτερο της χώρας, το οποίο συνεδριάζει σε μηνιαία βάση. Εκπροσωπούνται οι μεγαλύτερες κοινότητες μεταναστών στην Αθήνα καθώς και πολιτιστικοί σύλλογοι και ΜΚΟ προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως συνεργαζόμενα μέλη.

ΚΥΑΔΑ (Κέντρο Υποδοχής & Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων)

Το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του δήμου Αθηναίων

• προσφέρει ανοιχτό συσσίτιο σε όλους χωρίς διακρίσεις, καθώς δεν απαιτείται η προσκόμιση κανενός απολύτως δικαιολογητικού

• συνεργάζεται με όλους τους φορείς για την παροχή τροφίμων, φαρμάκων, ειδών προσωπικής υγιεινής, ρουχισμού και υπόδησης

• διανέμει τον οδηγό επιβίωσης για άστεγους, τυπωμένο και σε αγγλικά, γαλλικά και αραβικά, προκειμένου να εξυπηρετούνται όσο το δυνατόν περισσότεροι και να κατευθύνονται στον αρμόδιο φορέα για βοήθεια.

JOB CENTER

Μία από τις βασικές αρχές της Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Αθηναίων για την ενίσχυση των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, είναι η ολιστική προσέγγιση των αναγκών των συμπολιτών μας και η ενίσχυση τους μέσω της ανάπτυξης επαγγελματικών δεξιοτήτων, καθώς είναι απαραίτητη για την πρόσβαση τους σε επαγγελματικές ευκαιρίες.

Ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες αυτές, ο δήμος Αθηναίων δημιούργησε το 2017 το Job Center, μία Πρότυπη Δομή παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών με στόχο την αρωγή στην επαγγελματική επανένταξη τους, το οποίο  στεγάστηκε στο ισόγειο του κτιρίου της Δ/νσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας, στην Αγ.Κωνσταντίνου, δηλαδή σε κεντρικό σημείο αναφοράς για την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών.

Το Job Center του Δήμου Αθηναίων, η πιλοτική λειτουργία του οποίου επετεύχθη χάρη στην συνέργεια με την British American Tobacco παρέχει, μεταξύ άλλων, συμβουλευτική για την αναζήτηση εργασίας, δικτύωση με πιθανούς εργοδότες και διαχείριση της μετάβασης στο νέο εργασιακό περιβάλλον. Από την έναρξη λειτουργίας του τον Ιανουάριο του 2017 έως σήμερα, έχουμε πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα: από τους σχεδόν 200 συνανθρώπους μας που απευθύνθηκαν στις υπηρεσίες του Job Center και αναζήτησαν ενεργά εργασία, οι μισοί βρήκαν δουλειά, είτε άμεσα μέσω του Job Center, είτε από προσωπική αναζήτηση μετά από ενδυνάμωση που έλαβαν.

ANOIKTA ΣΧΟΛΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Ξεχωριστή θέση στην πολιτική του δήμου Αθηναίων κατέχει το παιδί – πρόσφυγας. Όπως όλα τα παιδιά που κατοικούν στην Αθήνα, το ίδιο και τα παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν υποβάλει αίτημα ασύλου ή μετεγκατάστασης, δικαιούνται να αξιοποιούν τις δομές της πόλης. Μόνο στο πρόγραμμα Ανοιχτά Σχολεία δήμου Αθηναίων, από το καλοκαίρι του 2016 μέχρι σήμερα έχουν συμμετάσχει 1.000 παιδιά προσφυγικών οικογενειών και μεταναστών. Οι δράσεις αφορούσαν κυρίως ενισχυτική διδασκαλία, εκμάθηση γλωσσών, δημιουργική απασχόληση, αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Στη δομή φιλοξενίας του Ελαιώνα φιλοξενούνται 250 παιδιά, ενώ τα 42 από αυτά φοιτούν στο Νηπιαγωγείο που λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο μέσα στη δομή.

Για την υποστήριξη των παιδιών που φιλοξενούνται στον Ελαιώνα και φοιτούν σε σχολεία της Αθήνας, δημιουργήθηκε η Κινητή Μονάδα Υποστήριξης. Πρόκειται για μια συνεργασία του δήμου Αθηναίων, του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και των Συντονιστών Εκπαίδευσης Προσφύγων Ελαιώνα. Το πρόγραμμα λειτούργησε φέτος πιλοτικά, με στόχο από τη νέα σχολική χρονιά να επεκταθεί σε όσο το δυνατό περισσότερα σχολεία. Επίσης, ο δήμος Αθηναίων συνεχίζει να στηρίζει τα κυριακάτικα μαθήματα κοινοτήτων μεταναστών σε δημόσια σχολεία της πόλης.

Δράσεις κοινωνικής ένταξης

Ο δήμος Αθηναίων συμβάλλει στη διαπολιτισμική ένταξη των προσφύγων και μεταναστών μέσα από την οργάνωση και τη συνδιοργάνωση δράσεων με διαπολιτισμικό κοινωνικό χαρακτήρα. Χαρακτηριστικές οι δράσεις των Ανοιχτών Σχολείων του δήμου Αθηναίων:

• Μαθήματα Αγγλικών σε γονείς και παιδιά μεταναστευτικής & προσφυγικής καταγωγής

• Μαθήματα Ελληνικών, Φαρσί και Αραβικών

• Δράσεις δημιουργικής απασχόλησης

• Αθλητικές και Ψυχαγωγικές δραστηριότητες

Λοιπές δομές του δήμου Αθηναίων ανοιχτές χωρίς διακρίσεις

• Τα Δημοτικά Ιατρεία παρέχουν δωρεάν πρωτοβάθμιες ιατρικές υπηρεσίες σε όλους. Στα Δημοτικά Ιατρεία της οδού Σόλωνος και της Κυψέλης διαθέτουμε διερμηνείς ώστε να διευκολύνεται η επικοινωνία με τους πρόσφυγες και μετανάστες

• Τα ΚΕΠ διεκπεραιώνουν γραφειοκρατικές ενέργειες

• O Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του δήμου Αθηναίων προσφέρει πρόσβαση σε δομές άθλησης και πολιτισμού

• Επιπλέον, στον Ξενώνα Φιλοξενίας Κακοποιημένων Γυναικών του δήμου Αθηναίων για θύματα βίας & τα παιδιά τους, φιλοξενήθηκε από το 2014 έως σήμερα μεγάλος αριθμός γυναικών προσφύγων και  γυναίκες αλλοδαπής καταγωγής.

• Οι Βρεφονηπιακοί Σταθμοί του δήμου Αθηναίων δέχονται παιδιά αλλοδαπών, προσφύγων και μεταναστών

Ένα ακόμα μεγάλο βήμα του Δήμου Αθηναίων ήταν η επικύρωση του Στρατηγικού Σχεδίου Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων και του Μηχανισμού Ετοιμότητας, Συντονισμού και Διαχείρισης Κρίσεων μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, που διαμορφώθηκαν από το Κέντρο Συντονισμού για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων του δήμου Αθηναίων (ACCMR), το οποίο σχεδιάστηκε και λειτουργεί με την υποστήριξη του Athens Partnership, με ιδρυτικό δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και συγχρηματοδότηση από άλλους οργανισμούς. Τα εργαλεία αυτά αναπτύχθηκαν μέσα από διαβούλευση και συμμετοχή των πιο αρμόδιων φορέων και των υπηρεσιών του δήμου.