Βασικά σημεία παρέμβασης στη διαβούλευση για το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας του Δήμου Αθηναίων, Παρασκευή 12/06/2020 (Κωνσταντίνος Κουρέτας)

Η φιλοσοφία και οι γενικές αρχές του ΣΒΑΚ είναι στη σωστή κατεύθυνση, με προτεραιότητα στο πράσινο, τον πεζό, τα ήπια μέσα μετακίνησης.

Είναι ανησυχητικό ότι το ΣΒΑΚ δεν δείχνει να λαμβάνεται υπόψη όπως θα έπρεπε από τη Δημοτική Αρχή. Θα έπρεπε οι εξειδικευμένες μελέτες να ακολουθούν το ΣΒΑΚ, όχι το ανάποδο. Γι αυτό, το ΣΒΑΚ θα ήταν χρήσιμο να είναι πιο δεσμευτικό ως προς το ποιες μελέτες πρέπει να γίνουν και σε τι χρονοδιαγράμματα.  Με αυτό τον τρόπο υπάρχει συνέχεια και εμποδίζεται η εκάστοτε Δημοτική Αρχή να προχωρά σε παρεμβάσεις εκτός γενικού σχεδίου, που μπορεί να εξυπηρετούν βραχυπρόθεσμους στόχους επικοινωνίας ή και τοπικών συμφερόντων.

Παρά την αναγνώριση από πλευράς καταγραφής δημογραφικών στοιχείων ότι το Κέντρο είναι πόλος έλξης για εργασία, τουρισμό και αναψυχή και άλλες περιοχές είναι οι πιο πυκνοκατοικημένες, το Σχέδιο ρίχνει ξανά το βάρος στο Κέντρο. Με τη θεώρηση αυτή δεν βοηθάμε τον κάτοικο στην περιοχή κατοικίας του και τις γειτονιές του. Το Κέντρο είναι μεν πολύ σημαντικό, αλλά η πόλη δεν είναι μουσειακό έκθεμα, έχει ζωή και η ζωή της είναι παντού. Θα πρέπει να υπάρξει αναγνώριση ζητημάτων και κατευθύνσεις ανά διαμέρισμα ή περιοχή ενδιαφέροντος, που να οδηγήσουν μετά σε εξειδικευμένες μελέτες.

Στην ίδια την ανάλυση των επιπτώσεων των προτεινόμενων παρεμβάσεων για το Κέντρο φαίνεται η μεταφορά του προβλήματος αλλού, αλλά και πάλι εντός του Δήμου Αθηναίων, χωρίς μέριμνα για τις επηρεαζόμενες περιοχές.

Οι γειτονιές αποκτούν τα τελευταία χρόνια μια πιο αυτόνομη οντότητα. Ο κόσμος βγαίνει για διασκέδαση, ψώνια κτλ στη γειτονιά. Θα πρέπει να υπάρχει μια στρατηγική που να εξηγεί με σαφήνεια αν πρέπει να κινηθούμε προς αυτή τη λογική, αντί να απαντάμε συνεχώς στη ζήτηση του Κέντρου.

Οι προτεραιότητες για καλύτερα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς είναι μεν σωστές, αλλά χωρίς θεσμοθετημένο τρόπο παρέμβασης του Δήμου Αθηναίων σε φορείς όπως ο ΟΑΣΑ, το Μετρό κτλ δεν υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστεί το θέμα των εξωγενών μετακινήσεων.  Η αλλαγή των μέσων μετακίνησης δεν θα γίνει μόνο με αλλαγή νοοτροπίας, αλλά και με την πραγματική παροχή βιώσιμων εναλλακτικών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις μετακινήσεις που έχουν αφετηρία εκτός του Δήμου. Οι περισσότερες μετακινήσεις (π.χ. εργασία) δεν μπορούν να εξαφανιστούν, θα πρέπει να γίνουν. Ο Δήμος Αθηναίων, αν και δεν είναι υπό την ευθύνη του το λεκανοπέδιο, αντικειμενικά δεν μπορεί να λύσει αυτό το πρόβλημα αν δεν επεκταθεί η συνεργασία με άλλους Δήμους και φορείς.

Στις διάφορες μελέτες, όπως π.χ. ο Μεγάλος Περίπατος, θα πρέπει να χρησιμοποιείται μια κοινή βάση για μετρήσεις και αναλύσεις, ώστε να είναι και αλληλοσυμπληρούμενες και συγκρίσιμες. Δεν γίνεται να έχουμε μοντέλα κυκλοφοριακά που να λαμβάνουν σαν βάση διαφορετικά νούμερα και παραδοχές. Το ΣΒΑΚ έχει την ευκαιρία να ορίσει ένα τέτοιο κοινό σύστημα αναφοράς.

Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε πώς συμπεριφέρονται τα πακέτα παρεμβάσεων υπό διαφορετικές μελλοντικές εκδοχές αύξησης της ζήτησης. Στο ΣΒΑΚ έχουμε ένα μόνο σενάριο αύξησης της ζήτησης στη 10ετία. Είδαμε και πρόσφατα με την πανδημία ότι δεν μπορείς να προβλέψεις συγκεκριμένες καταστάσεις και θα πρέπει να γνωρίζουμε σε εναλλακτικές περιπτώσεις τι προβλέπεται.

Όσον αφορά στη στάθμευση, υπάρχει το αντικειμενικό πρόβλημα των περιοχών που δεν έχουν ούτε γκαράζ, ούτε πολύ διαθέσιμο χώρο. Εκεί, πέρα από την επέκταση της ελεγχόμενης στάθμευσης που προτείνεται, για να φύγουν τα αυτοκίνητα από τον δρόμο, χρειάζεται ένα πιο διακριτό σχέδιο, μέχρι να φτάσουμε όντως σε χαμηλότερους δείκτες ιδιοκτησίας ΙΧ.

Η οργάνωση μιας βάσης δεδομένων για την κατάσταση των πεζοδρομίων που υπάρχει στο ΣΒΑΚ είναι πολύ χρήσιμη. Θα ήταν επιπλέον χρήσιμο, όμως, να επεκταθεί και να περιλαμβάνει κι άλλα χαρακτηριστικά, όπως εμποδίων, υλικών, προγραμματισμένων και υλοποιημένων έργων κτλ. Και να δημιουργηθούν γενικά τέτοια Παρατηρητήρια (όπως και για την κυκλοφορία) που να ανανεώνονται συνεχώς για να γνωρίζουμε την κατάσταση και να μπορούμε να κάνουμε παρεμβάσεις.

Εξαιρετικά σημαντικό να γίνει πιο συγκεκριμένη η στρατηγική για οχήματα και ώρες τροφοδοσίας ανά περιοχή.

Οι γενικές προτάσεις για σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα πρέπει να μπουν σε μια πιο καθορισμένη λογική. Π.χ. αν θα είναι σε υπαίθριες θέσεις, σε σταθμούς αυτοκινήτων κτλ, ώστε να μη δημιουργήσουμε κατά λάθος νέους πόλους έλξης για τα αυτοκίνητα με σκοπό τη φόρτιση.

Οι νέοι πεζόδρομοι και οδοί ήπιας κυκλοφορίας να κατασκευάζονται με υλικά φιλικά προς όλα τα μέσα που θέλουμε να ευνοήσουμε, όπως π.χ. καροτσάκια ΑμΕΑ, πατίνια, κτλ. Για παράδειγμα, ορισμένοι τύποι κυβόλιθου δεν είναι παντού κατάλληλο.