Σκοπός του προγράμματος για τα αδέσποτα ζώα είναι αφενός η σταθεροποίηση, καταγραφή και η σταδιακή μείωση του αριθμού των αδέσποτων ζώων, μέσω της στείρωσης, σήμανσης, καταγραφής και υιοθεσίας τους κι αφετέρου η ευζωία τους, με την εξασφάλιση της κατά περίπτωση κτηνιατρικής φροντίδας σε όλα τα αδέσποτα ζώα της πόλης, η εξασφάλιση τροφής/νερού και οι παρεμβατικές δράσεις σε θέματα προστασίας τους.
Από την έναρξη του προγράμματος το 2006 πάνω από 6.500 αδέσποτα ζώα καταγράφηκαν, δέχτηκαν την απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα και εντάχθηκαν σε αυτό.Επίσης, περίπου 2.000 ζώα, ενταγμένα στο πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων, υιοθετήθηκαν από πολίτες και απολαμβάνουν πια την ανθρώπινη φροντίδα.
Οι βασικοί άξονες του προγράμματος είναι :
- περισυλλογή
- καταγραφή
- σήμανση
- κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος υγείας
- αποπαρασίτωση
- στείρωση
- εμβολιασμός
- υιοθεσία ή επανατοποθέτηση των αδέσποτων σκύλων
Από το 2012 το πρόγραμμα επεκτάθηκε και στις αδέσποτες γάτες.
Λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο αριθμό των αδέσποτων γατών στην πόλη μας, η ένταξή τους στο πρόγραμμα γίνεται σταδιακά και υπό προϋποθέσεις. Προτεραιότητα δίνεται στα θηλυκά ζώα και ιδιαίτερα σε εκείνα που διαβιούν σε χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, σε τουριστικές περιοχές της Αθήνας, σε νοσοκομεία και σε χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος γενικότερα. Αναλυτικά οι δράσεις είναι:
- Περισυλλογή. Συνεργεία με ειδικά εκπαιδευμένους υπαλλήλους του Δήμου, είναι επιφορτισμένα με την περισυλλογή αδέσποτων ζώων και τη μεταφορά τους στο Διαδημοτικό Κέντρο Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων (ΔΙ.ΚΕ.Π.Α.Ζ.), για την περαιτέρω εφαρμογή του προγράμματος. Κάθε συνεργείο διαθέτει όχημα με τα διακριτικά του Δήμου, ειδικά διαμορφωμένο και εξοπλισμένο και το προσωπικό που το στελεχώνει φροντίζει για την -όσο το δυνατόν- πιο προσεκτική και ασφαλή μεταφορά των ζώων στα κτηνιατρεία.
- Καταγραφή και Σήμανση. Τα αδέσποτα ζώα που εντάσσονται στο πρόγραμμα καταγράφονται και σημαίνονται ηλεκτρονικά, με την χρήση microchip. To microchip που εμφυτεύεται στο αδέσποτο ζώο, φέρει έναν μοναδικό 16ψήφιο κωδικό ταυτοποίησης και είναι απόλυτα βιοσυμβατό.Επιπλέον γίνεται χρήση χρωματικού κώδικα στα περιλαίμια που φορούν για τον διαχωρισμό αρσενικών-θηλυκών αδέσποτων σκύλων (μπλε χρώματος για τα αρσενικά, κόκκινου χρώματος για τα θηλυκά), στα οποία αναγράφεται η ένδειξη: “Δήμος Αθηναίων – Εμβολιασμένο – Στειρωμένο”. Διευκρινίζεται ότι και οι δύο αυτοί τρόποι σήμανσης δεν είναι επιβλαβείς και δεν ενοχλούν τα ζώα. Όλα τα στοιχεία που αφορούν στο κάθε ενταγμένο στο πρόγραμμα ζώο (φωτογραφία, αύξων αριθμός καταγραφής, αριθμός microchip, ιατρικό ιστορικό κλπ), βρίσκονται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων που διαχειρίζεται το Τμήμα Αστικής Πανίδας.
- Στείρωση – Αποπαρασίτωση – Εμβολιασμός. Σε ένα διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό περισυλλέγονται ζώα, τα οποία μεταφέρονται στο Διαδημοτικό Κέντρο Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων (ΔΙ.ΚΕ.Π.Α.Ζ.) Εκεί αποπαρασιτώνονται, εμβολιάζονται, στειρώνονται και τους παρέχεται η απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα, ενώ όσα ζώα υποβάλλονται σε στείρωση ή λοιπές χειρουργικές επεμβάσεις παραμένουν για κάποιο διάστημα προκειμένου να παρακολουθείται η μετεγχειρητική εξέλιξή τους. Μετά την ανάρρωση τους, τα ζώα επανατοποθετούνται στο αρχικό σημείο περισυλλογής τους, ως ο Νόμος ορίζει.
- Περίθαλψη. Η περισυλλογή των αδέσποτων ζώων διενεργείται άμεσα, μετά τον εντοπισμό τους, από τα ειδικά συγκροτημένα για το σκοπό αυτό συνεργεία. Οι σκύλοι που εκάστοτε περισυλλέγονται, μεταφέρονται στο Διαδημοτικό Κέντρο Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων (ΔΙ.ΚΕ.Π.Α.Ζ.) για παροχή των κατά περίπτωση απαιτούμενων κτηνιατρικών υπηρεσιών. Τα ζώα παραμένουν όσο διάστημα απαιτείται για την πλήρη ανάρρωσή τους στο ΔΙ.ΚΕ.Π.Α.Ζ. , ενώ μπορούν να υιοθετηθούν, καθώς ο χώρος λειτουργεί και ως «κέντρο υιοθεσίας», αφού είναι επισκέψιμος από όσους επιθυμούν να υιοθετήσουν έναν από τους αδέσποτους σκύλους της πόλης μας. Οι γάτες που εκάστοτε περισυλλέγονται, μεταφέρονται σε ανάδοχο κτηνίατρο με τον οποίο ο Δήμος Αθηναίων τηρεί σύμβαση παροχής κτηνιατρικών υπηρεσιών.
- Υιοθεσία – Επανατοποθέτηση. Μετά την αποθεραπεία τους, τα ζώα υγιή, στειρωμένα, εμβολιασμένα και αποπαρασιτωμένα, εάν δεν υιοθετηθούν, επανατοποθετούνται στο χώρο από τον οποίο είχαν περισυλλεχθεί, πλην όσων είναι αποδεδειγμένα επικίνδυνα, πάσχουν από χρόνια και ανίατα νοσήματα ή είναι ανίκανα να αυτοσυντηρηθούν. Η διαδικασία υιοθεσίας ενός αδέσποτου σκύλου είναι εύκολη και γρήγορη. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί με μια υπεύθυνη δήλωση επικυρωμένη για το γνήσιο της υπογραφής να υιοθετήσει ένα αδέσποτο ζώο. Ο Δήμος Αθηναίων διατηρεί πάντα το δικαίωμα επικοινωνίας και ενημέρωσης για τις συνθήκες διαβίωσης του υιοθετημένου ζώου. Οι υποψήφιοι ανάδοχοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν το ζώο που θα τους κρατήσει συντροφιά μέσω της ιστοσελίδας του Δήμου Αθηναίων http://www.cityofathens.gr/stray_animals ). Στην περίπτωση που κάποιος δημότης μας δεν έχει την δυνατότητα σύνδεσης με το internet ή δεν μπορεί να μεταβεί στο ΔΙ.ΚΕ.Π.Α.Ζ.» μπορεί να προσέλθει στα γραφεία του Τμήματος Αστικής Πανίδας, κατά τις εργάσιμες ώρες και ημέρες, προκειμένου να μπορέσει να δει το ζώο στην βάση δεδομένων που έχει δημιουργήσει ο Δήμος και περιέχει όλα τα στοιχεία του αδέσποτου ζώου. Τα αδέσποτα ζώα που προωθούνται για υιοθεσία είναι απολύτως υγιή, όπως έχει διαπιστωθεί από ιατρική εξέταση και αιματολογικές εξετάσεις. Σε κάθε άλλη περίπτωση, εφόσον πάσχουν από χρόνια και ανίατη ασθένεια ή για ανατομικούς λόγους και χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας, οι ανάδοχοι τυγχάνουν της υποστήριξης του Δήμου Αθηναίων στη φροντίδα αυτή. Όσοι ενδιαφέρονται να δώσουν μια ευκαιρία ζωής υιοθετώντας ένα ζώο, μπορούν να απευθύνονται στα τηλέφωνα 210 3239201-202 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected] .
- Εφαρμογή και έλεγχος των κανόνων προστασίας και ευζωίας των ζώων και του συστήματος της σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους. Ο ρόλος του Δήμου σε θέματα προστασίας των ζώων συντροφιάς είναι πλέον ενεργός. Το Τμήμα Αστικής Πανίδας, πάντα με παρουσία της Ελληνικής Αστυνομίας, ελέγχει την τήρηση των κανόνων προστασίας και ευζωίας των ζώων συντροφιάς αλλά και των υποχρεώσεων των ιδιοκτητών τους που απορρέουν από τις διατάξεις του Ν.4039/2012 «Για τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς και την προστασία των ζώων από την εκμετάλλευση ή τη χρησιμοποίηση με κερδοσκοπικό σκοπό», όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 46 του Ν. 4235/14 και συνεργάζεται με τις Εισαγγελικές Αρχές, όποτε αυτό απαιτείται. Η ευζωία/προστασία των ζώων συντροφιάς, η εμπρόθεσμη σήμανση /καταγραφή/δήλωση απώλειας από τους ιδιοκτήτες τους, η μέριμνα για τον ασφαλή περίπατο σε κοινόχρηστους χώρους, η εκτροφή /αναπαραγωγή/ πώληση ζώων συντροφιάς, παρακολουθούνται πλέον και ελέγχονται από τις αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες. Περιστατικά κακοποίησης /βάναυσης μεταχείρισης ζώων επισύρουν εκτός των χρηματικών ποινών και ποινικές κυρώσεις. Για ιδιοκτήτες καταστημάτων πώλησης σκύλων και γατών που παραβαίνουν τους κανόνες ευζωίας, ασφάλειας και κτηνιατρικής φροντίδας των προς πώληση ζώων προβλέπεται ακόμη και η ανάκληση αδείας λειτουργίας του καταστήματός τους.
- Φροντίδα για τη παροχή τροφής και νερού σε αδέσποτα ζώα Για την επίβλεψη και την φροντίδα των επανεντασσόμενων αδέσποτων ζώων, ο Δήμος Αθηναίων συνεργάζεται με τα τοπικά φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις. Για το λόγο αυτό έχει θεσπιστεί κοινό πλαίσιο δράσης και υπογράφεται κάθε χρόνο Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και των ενδιαφερομένων φιλοζωικών σωματείων κι ενώσεων με έδρα και δράση εντός των διοικητικών του ορίων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η καθημερινή διανομή των προμηθευόμενων από το Δήμο Αθηναίων ζωοτροφών σε αδέσποτα ζώα συντροφιάς. Η παρακολούθηση της εφαρμογής του παραπάνω Μνημονίου Συνεργασίας έχει ανατεθεί σε πενταμελή Επιτροπή, η οποία έχει συσταθεί ειδικά για τον σκοπό αυτό. Η Επιτροπή αποφασίζει την ποσότητα της ξηράς τροφής που παραδίδεται στα φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις, όπου συμμετέχουν τρεις εκπρόσωποι του Δήμου Αθηναίων και δύο εκπρόσωποι των συμβαλλομένων φιλοζωικών σωματείων κι ενώσεων. Παράλληλα ο Δήμος Αθηναίων έχει τοποθετήσει 41 αυτόματες ποτίστρες για τα αδέσποτα ζώα, σε διάφορα σημεία της πόλης. Η επιλογή των σημείων έγινε σε συνεννόηση με φιλόζωους πολίτες, ώστε, ιδίως στην περίοδο του καλοκαιριού και των διακοπών, τα ζώα να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε σταθερά σημεία παροχής νερού. Επίσης έχουν δοθεί εντολές στους εργαζόμενους του Δήμου, που εργάζονται σε εξωτερικούς κοινόχρηστους χώρους, να παρακολουθούν και να φροντίζουν για την άμεση παροχή νερού στα αδέσποτα ζώα που εντοπίζονται να κυκλοφορούν εκεί.
- Ενημέρωση για αδέσποτα & δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του ζητήματος των αδέσποτων ζώων, ο Δήμος Αθηναίων εντατικοποιεί τις προσπάθειές του επεκτείνοντας τις ώρες λειτουργίας του Τμήματος Αστικής Πανίδας καθημερινά από τις 07:00 πμ έως τις 10:00 μμ. Ο κοινός στόχος για την προστασία και την ευζωία τόσο των αδέσποτων όσο και των δεσποζόμενων ζώων κάνει την προσπάθεια συλλογική και με την αρωγή του Δήμου Αθηναίων μπορεί κάθε δημότης ενεργά να συμβάλλει μέσω της εθελοντικής του δράσης. Εάν εντοπίσετε αδέσποτο ζώο, το οποίο είναι άρρωστο ή χτυπημένο καλέστε στο τηλεφωνικό κέντρο του Δήμου Αθηναίων 1595 ή στο 210 3239201 ή στείλτε email στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected]. Σε κάθε περίπτωση τα στοιχεία του καταγγέλλοντος υπόκεινται στις διατάξεις του Nόμου περί της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και είναι στην διάθεση μόνο του Δήμου Αθηναίων και των ελεγκτικών Αρχών, προκειμένου να μπορεί να ελεγχθεί ανά πάσα στιγμή η ορθότητα των καταγγελλομένων.
- Εκστρατεία Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης Ο Δήμος Αθηναίων δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, ώστε να συμμετάσχουν ενεργά στο πρόγραμμα των αδέσποτων ζώων. Η εκστρατεία ενημέρωσης στοχεύει στην: • Ενημέρωση για το υλοποιούμενο πρόγραμμα στείρωσης και τηνιατρικής φροντίδας και υιοθεσίας αδέσποτων ζώων. • Πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση όσων είναι ιδιοκτήτες ζώων ή όσων θέλουν να γίνουν, σχετικά με θέματα που αφορούν στη φροντίδα των ζώων, αλλά και την υπεύθυνη ιδιοκτησία απέναντι στο ζώο.
Για την καλύτερη προβολή της εκστρατείας αυτής, ο Δήμος Αθηναίων έχει προχωρήσει στην έκδοση σχετικών ενημερωτικών εντύπων και αφισών. Επιπλέον, έχει συσταθεί δίκτυο εθελοντών φιλόζωων με σκοπό την ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και προώθηση της υιοθεσίας αδέσποτων ζώων. Θερμοί συμπαραστάτες μας στην αντιμετώπιση του προβλήματος των αδέσποτων και της διαρκούς προσπάθειάς μας για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους διαδραματίζουν τα φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις, και οι μεμονωμένοι εθελοντές.